W Beskidzie Niskim, na południe od Krempnej rozciągają się bezludne połacie ziemi, której mroczna przeszłość pokutuje do dziś, gdy patrzysz dookoła, odkrywasz ślady z przeszłości, dostrzegasz w wyobraźni świat który zabito … po którym pozostały zatrute serca ludzkie, straszne wspomnienia i tragiczne historie …
Żydowskie i Ciechania – dwie puste doliny leżące na marginesie świata który przestał istnieć w swej oryginalnej i najpiękniejszej formie …
Żydowskie – tutaj przyszedłem od strony Krempnej – odnalazłem cichą, pustą dolinę, niezamieszkałą dziś przez nikogo. Podejdę między drzewa, by tam, pośród zarośli odnaleźć stary cmentarz parafialny i miejsce cerkiewne … Jedne z ostatnich pamiątek w dolinie … Tętniło tu kiedyś życie – wieś przed I wojną światową zamieszkiwało około pół tyś. Łemków, niestety działania wojenne podczas operacji gorlickiej zrujnowały to miejsce niemal doszczętnie. Wieś w latach trzydziestych podniosła się z upadku, jednak kolejna wojenna zawierucha oraz wysiedlenia mieszkańców na Sowiecką Ukrainę zamieniły to miejsce w pustkowie.
Stary cmentarz parafialny i miejsce cerkiewne. Tutaj właśnie stała dawna cerkiew unicka … pozostały tylko kamienie, paprocie i mchy …
Przechadzam się dookoła, w ciszy i zamyśleniu. Krzyże patrzą na mnie z góry, jakby chciały opowiedzieć mi swą historię. W wyobraźni słyszę słowa unickiego parocha odprawiającego swe nabożeństwo …
Stara, zniszczona i nieremontowana droga prowadzi mnie przez dawną wieś. Zapomniane kapliczki i przydrożne krzyże, to ostatni, niemi świadkowie tragicznej przeszłości. Wtopione dziś niesamowicie w krajobraz nieistniejącej wsi, zastanawiają jednak wielu przypadkowych turystów, czym jest to miejsce, skąd ta pustka cisza i odosobnienie …
Świat który odszedł w zapomnienie jest specyficzny w jesiennej oprawie. Ciężkie, deszczowe chmury zalegające na niebie, w niepowtarzalnej atmosferze tworzą obraz pozostałości sprzed lat.
Wieś nie przetrwała … Wysiedlenia na wschód, akcja ” Wisła „, zniszczone cerkwie i zabudowa mieszkalna, a także działalność PGR-u w latach powojennych, złożyły się na dzisiejszy obraz wsi. Prócz pamiątek po ludziach, którym zrabowano harmonię górskiego życia, pozostały szpetne zabudowania z epoki PRL-u których nawet pokazywać mi się nie chce …
Zostawiam Żydowskie i wchodzę w las. Jest niesamowity w swej jesiennej oprawie. Liczny, stary drzewostan otacza nieuczęszczaną już dziś drogę, na której zniszczony asfalt tuszują opadające liście.
Las zostaje w tyle, otwiera się natomiast rozległa przestrzeń. Przystaję i patrze przed siebie. Gdzieś tam daleko w dole leży Ciechania …
Kolejna pusta dolina – znajdująca się całkowicie na uboczu, niedostępna, pozbawiona asfaltowej drogi, podczas deszczu trudna w przemieszczaniu się. Zejdę niżej by przyjrzeć się jednej z najpiękniejszych dolin w Beskidzie Niskim.
Na prawo od polnej drogi znajduje się stary cmentarz parafialny. Podejdę więc bliżej by przyjrzeć się nadgryzionym przez ząb czasu krzyżom.
Wśród mgieł ukazał się cmentarz. Stare, kamienne nagrobki noszą znamię z okresu operacji dukielskiej. Widoczne dziury po kulach znaczą liczne krzyże. Potężna bitwa nie oszczędziła też zabudowy wiejskiej. Mieszkańcy zostali zmuszeni do wyjazdu na wschód … Dotychczasowy świat zawalił się tu ludziom na zawsze. Dziś, gdy granice nie są już tak szczelne jak dawniej, zdarza się że potomni odwiedzą groby i zapalą znicz …
Rozpadało się na dobre, chowam aparat pod kurtkę i wycofuję się w kierunku powrotnym. Został za mną zapomniany świat, który jednak kusi i przypomina o sobie, gdy już wracam do domu zarażony potężną przestrzenią, między Beskidem Sądeckim a Bieszczadami …
Chmury wiszące nad Ciechanią – jest to ostatni dziś obrazek uwieczniony na zdjęciu. Biegnę truchtem do Krempnej może nad Żydowskiem mniej pada …
Tekst i zdjęcia : Tomasz Gołkowski
Jeśli lubisz tematykę Beskidu Niskiego, spodobał Ci się wpis, kliknij Tutaj – znajdziesz tam więcej artykułów dotyczących tych gór. Zapraszam serdecznie.
Często zaglądam na stronę „Sercu bliski Beskid Niski”, jest tam dużo zdjęć archiwalnych, cerkwi nieistniejących, wsi, mieszkańców, zdjęcia z I wojny, wspomnienia; opis wyprawy jak zawsze bardzo staranny, obrazowy, przyjemnie się czyta; i znowu sam na szlaku? pozdrawiam.
Witaj
Portal o którym piszesz poznałem wiele lat temu i korzystałem z niego przez lata. Teraz przeważnie do książek patrzę, ale przyznam że stronka świetna. Ja przeważnie sam na szlaku to prawda. Moja druga połówka nie bardzo ma czas, choć kocha podróże tak samo jak i ja
Pozdrawiam 🙂
Opowieści z mchu i paproci… szkoda, że takie tragiczne. Ostatnie zdjęcie, mimo zawieszonych chmur, z których popadało, jest przepiękne. Może to zasługa kolorowych drzew (bo o dobrym fotografie nie wspomnę, bo to jasne przecież ;)) Pozdrawiam cieplutko 🙂
Historia Beskidów jak i Bieszczadów jest tragiczna, lecz również niezwykle ciekawa. Któregoś dnia gdy tu zajrzysz, odnajdziesz wiele śladów z przeszłości.
Pozdrawiam Cię 🙂
Kocham góry! Cieszę się, że trafiłam na Twojego bloga. Teraz będę mogła zrekompensować sobie czas, kiedy nie mam możliwości wybrać się na górską wycieczkę, oglądaniem zdjęć i czytaniem 🙂
Witam
Masz więc spore zaległości na blogu :)) Zima idzie, nadrobisz późnymi wieczorami przy grzanym winku 😉
Pozdrawiam
Beskid Niski to mocno wyjątkowe miejsce w Polsce. Uwielbiam tam jeździć. Są podobne miejsca jednak to nie to samo.
Witam
Może napisz nam Charlie o swoich ulubionych miejscach w Beskidzie Niskim. Zapraszam też do działu Beskid Niski w którym znajdziesz dotychczasowe relacje związane z tą częścią Karpat
Pozdrawiam 🙂
Dziękuję za kolejną inspirację! Im dalej od cywilizacji, tym lepiej! Powiadasz, że to jedna z najpiękniejszych dolin w Beskidzie Niskim? Zdjęcia zachęcają i nie omieszkam się tam pojawić 🙂
Pozdrawiam i życzę Wesołych Świąt oraz wszystkiego dobrego w nowym roku i aby blog wciąż się rozwijał!
Witam
Myślę Paweł że się nie zawiedziesz. Widziałeś Jasiel, widziałeś Polany Surowiczne, Zawoje oraz Wernejówkę, zobaczysz więc i Ciechanie, gdy tylko przyjdzie czas. Dzięki serdeczne za życzenia i od siebie życzę wszystkiego co najlepsze w Nowym Roku oraz jak najlepszego rozwoju bloga „Wschód jest piękny”
Byłem na wycieczce szkolnej właśnie w beskidzie niskim i uważam, że jest to wspaniałe miejsce. Szczególnie polecam wybranie się tam tym osobom, które chcą na przykład wyciszyć się lub pomyśleć o swoim życiu. Jednak nie tylko, poniewqaż krajobraz jest tam wspaniały co widać na powyższych zdjęciach chociażby. Tutaj to wygląda tak normalnie, żeby się o tym miejscu przekonać trzeba tam pojechać i samemu sprawdzić jak nasz kraj może być piękny.
Od kilku dni rozglądam sie po blogack, które w ciekawy sposób opisują krajobrazy, miejsca w Polsce, które warte są odwiedzenia. Chcę trochę poobcować z naturą, napatrzeć się na piękne widoki. Zatrzymałem się na tym blogu nieco dłużej, bo wydaje mi się, że wybiorę się w jedno z opisanych tutaj miejsc 🙂
Zapraszam Karol częściej 🙂
W ostatni weekend byliśmy w tych stronach i podziwialiśmy panoramę doliny Ciechani z drogi Krempna – Ożenna . Da się może w jakimś terminie legalnie powędrować tą doliną ? slyszałem ze w okolicy Święta Zmarłych jest to możliwe ale nie wiem czy to prawda…
Witam
Z tego co wiem to można otrzymać pozwolenie, ale trzeba odwiedzić siedzibę Magurskiego Parku Narodowego w Krempnej, taką wiadomość dał mi rok temu znajomy. Warto zadzwonić do MPN, choć chyba wolałbym osobiście się pofatygować. Dolina piękna, być może najpiękniejsza w BN 🙂
Pozdrawiam
napewno zapytam w siedzibie parku bo w miare blisko Krempnej mieszkam. Gratuluje ciekawego bloga i swietnych zdjec 🙂 czytam go od jakiegos czasu i jest inspiracja do odwiedzania ciekawych miejsc w beskidzie niskim 🙂 razem z zona od niedawna tez probujemy opisywac nasze wedrowki z coreczka po beskidzie . Pozdrawiam i mam nadzieje ze do zobaczenia kiedys na szlaku 🙂
Cieszy to że zaszczepiacie w dziecku takie wartości jak wędrówki górskie. Życzę udanych wędrówek, oraz czerpania przyjemności z poznawania miejsc.
Pozdrawiam serdecznie 🙂
Pingback: II rocznica Karpackiego lasu - Karpacki las blog o górach